Dạo này, sau khi ngâm cứu battle rap cũng như la liếm rất nhiều comment của fan, mình thấy mọi người hay nhắc tới cái gọi là "angle" và sức ảnh hưởng của nó đến trận đấu. Sau khi nghiên cứu một chút thì mình xin viết về "angle", hy vọng giúp các bạn yêu thích battle rap cũng như có ý định trở thành một battler có thể nâng cao trình độ, cũng như giúp battle rap của VN ngày một chất lượng, vươn tầm thuế giới hơn =))
A/ Angle là gì?
Dịch nghĩa thô thì là "góc". Angle trong battle rap được định nghĩa khá sơ sài là "a way of verbal attack" - một cách tấn công bằng ngôn từ. Nôm na, theo mình hiểu, angle có thể gọi là "góc tiếp cận đối thủ". Cũng như khi đấu võ, bạn có thể ra đòn vào rất nhiều hướng, tấn công các bộ phận khác nhau tùy theo chiến thuật của bạn, thì angle trong battle rap chính là như vậy, chính là hướng mà bạn định tấn công đối thủ (bằng các fact hoặc joke, punchlines...). Angle không chỉ là nội dung sẽ khai thác, mà còn là cách thể hiện nó (nói lý hoặc joke, flow, giả giọng vv...vv....).
Ví dụ:
1/ Big T rất béo, Rone đã khai thác triệt để fact này với rất nhiều joke về người béo. Đấy là angle mà Rone đã sử dụng để tấn công Big T.
2/ Mike P nổi tiếng với scheme chơi chữ Mortal Kombat. Daylyt đã thực hiện scheme Mortal Kombat của riêng mình hay hơn Mike P và qua đó giành chiến thắng. Đó là angle mà Day đã sử dụng đối đầu với Mike P.
Big T - Battle Rapper có ngoại hình rất béo
B/ Angle có ảnh hưởng thế nào?
Mỗi võ sĩ sẽ có những điểm yếu khác nhau. Nếu điểm yếu là ở chân, mà chúng ta cố tấn công tay thì rõ ràng sẽ không hiệu quả bằng tấn công vào chân. Tương tự với mỗi battler, mỗi người sẽ có những fact chí mạng, những điểm yếu khác nhau hoặc những điểm mà mình cảm thấy có thể làm tốt hơn, nên việc chọn angle phù hợp để tấn công là rất quan trọng để mang tới sát thương lớn nhất.
Ví dụ:
3/ Carter Deems là 1 battler nổi tiếng là nerdy, hiền lành nhút nhát. Nếu chửi Deems là hèn nhát, không gangster thì hoàn toàn không có tác dụng vì ai cũng biết Deems không phải gangster. Ngược lại, K Shine luôn được biết là một tay ngang tàng, đã đánh Charron ngay trên sân khấu, nhưng lại chạy trốn ngay sau đó khi 100 Bulletz can thiệp, thì việc chửi Shine là fake gangster lại rất có tác dụng.
C/ Sử dụng angle ra sao cho tốt?
Angle cần mới mẻ, hoặc nếu không mới mẻ thì nó phải thực sự hay và thuyết phục thì mới có tác dụng. Một angle bị sử dụng quá nhiều thì không còn tác dụng nữa. Và thường chúng ta sẽ khó chọn một angle khi không biết gì về đối thủ (Daylyt ko biết gì nhiều về Mike P nên đã chọn cách viết Mortal Kombat scheme để đánh lại MK scheme của Mike P).
VD:
4/ Charron bị K Shine đánh trên sân khấu nhưng không đánh lại và đã bị chê cười rất nhiều. Trong trận đấu với Charron, Cortez đã sử dụng rất tốt fact này để tấn công và giành được ưu thế. Tuy nhiên, về sau có rất nhiều battler sử dụng fact này tấn công Charron và khiến nó trở nên rất nhạt, không còn chút sát thương nào nữa.
Charron bị K shine đánh trên sân khấu
D/ Một số quan điểm riêng
Với mình, đôi khi khai thác angle quá mức mà bỏ qua skill (ví dụ quá tập trung vào bóc phốt đối thủ mà bỏ qua skill) thì dù có sát thương lớn nhưng trận đấu sẽ diễn ra khá nhàm chán. Do đó, nếu có thể kết hợp skill và angle sẽ là điều rất tuyệt.
VD:
5/ Pat Stay diss The Saurus bỏ mặc con gái, The Saurus đã phản lại bằng một phép chơi chữ kết hợp với fact: "Làm sao mày dám nghi ngờ cách tao nuôi con khi mà tao đẻ ra cộng đồng battle rap ngày nay?" (câu gốc: "Why would you question my PARENTING, faggot? I FATHERED this entire scene") - The Saurus (và QP) được nhiều người coi là người khai sinh ra kỷ nguyên battle rap hiện đại.
The Saurus - ông tổ của Battle Rap hiện đại
6/ Trận đấu giữa Rone và Caustic là 1 trận điển hình của việc tập trung khai thác angle và không care nhiều đến skill. Rone tấn công vào fact Caustic mua bán lyrics và Caustic tấn công việc Rone có thể từng bị thầy giáo lạm dụng tình dục. Một trận đấu rất thù hằn và căng, nhưng khá nhiều người (gồm cả mình) thấy khá là nhàm chán do không có nhiều skill được thể hiện.
Kết: angle là một phần quan trọng của battle và có thể là chìa khóa chiến thắng trong nhiều tình huống. Hy vọng các battler ở VN có thể khai thác angle hiệu quả, để các câu tấn công của mình không chỉ đẹp về skill mà còn thuyết phục về lý lẽ nữa.
Bar: 1 "câu" trong rap. Độ dài 1 bar được tính bằng 4 nhịp bụp chát của beat. Thông thường 1 verse có 16 bars.
Wordplay: chơi chữ
Body Bag: Thuật ngữ trong battle, có nghĩa là thắng áp đảo. Body Bag là cái túi đựng xác, nên khi 1 người thắng áp đảo, hủy diệt đối thủ thì dùng từ body bag (ví dụ win 3-0).
Rebuttal: Phản đòn, "bác bỏ", "bẻ" lại lỹ lẽ của đối phương
Angle: "góc" khai thác đối thủ, cách triển khai "tấn công" đối thủ trong battle rap.
Concept: Ý tưởng của 1 bài rap và cách triển khai ý tưởng đó trong bài rap.
Dark Hummor: Câu "đùa" ác ý, những câu rap diss sử dụng những nội dung đầy ác ý nhắm vào đối thủ, ví dụ động chạm đến tôn giáo, người đã khuất, người thân trong gia đình...
Fact: Sự thật, thông tin
Delivery: "Cách sử dụng voice để thể hiện flow". Nôm na là "đọc diễn cảm". Tức là thay đổi cao độ của giọng, nhấn nhá, cảm xúc... để thể hiện flow tốt hơn.
Quality: chất lượng của bài nhạc. Đánh giá qua chất lượng âm thanh đầu vào (của mic), chất lượng mix, chất lượng beat.
Offbeat: Flow bị trật beat, không khớp beat, lỗi nhịp...
Choke: có thể hiểu nôm na là "tâm lý". Choke là hiện tượng quá nhiều thông tin gửi lên não, ví dụ áp lực về thời gian, về đối thủ, về giám khảo, áp lực từ khán giả... khiến bạn mất bình tĩnh, quên lời hay không thể rap như bình thường.
Scheme: sắp xếp các từ ngữ, câu có sự hòa hợp về ngữ nghĩa... có thể hiểu đơn giản là Trường Từ Vựng
META: viết tắt của Most Effecient Tactics Available - những chiến thuật hiệu quả nhất hiện tại có thể sử dụng.
Flop = fail - thất bại. "câu này flop vkl" - tức là câu ý fail, tù vkl, đéo có giá trị gì.
Bài viết này mình sẽ giải thích những điểm khác nhau cơ bản giữa battle rap online và offline. Battle online đó là việc làm các track rap diss đối thủ, thu âm, mix, up lên mạng... Còn battle offline là việc 2 đối thủ được xếp cặp, chuẩn bị lyric và lên sàn đấu đối mặt với nhau trước sự chứng kiến của trọng tài và khán giả vây quanh. (Giải đấu battle offline chính thức hiện nay là Dissneland do MC ILL host).
Cùng là battle, đả kích đối thủ, cùng là chuẩn bị trước lyric... nhưng battle online và offline là 2 thể loại HOÀN TOÀN khác nhau. Chúng ta hãy cùng xem sự khác biệt.
1.Beat
Battle online có beat, còn offline thì không sử dụng beat.
2.Flow/voice:
Trong battle online flow và voice là những yếu tố rất quan trọng. 1 rapper có voice chiến, hay, cùng flow đỉnh sẽ dễ dàng chiếm ưu thế, voice+flow là yếu tố chiếm 30~40% số điểm của track.
Trong battle offline, flow không phải không ảnh hưởng, tuy nhiên không quan trọng. Tuy nhiên voice và delivery cực kỳ có sức ảnh hưởng. Không có 1 mức điểm cụ thể nào dành cho delivery trong battle offline, nhưng delivery tốt sẽ GIA TĂNG hiệu quả cho tất cả các yếu tố còn lại, đặc biệt là lyric.
3.Lyric
Yếu tố lyric đều quan trọng trong battle cả online lẫn offline, tuy nhiên do ở battle offline không có beat, cùng với flow không quan trọng nên yếu tố lyric chiếm phần lớn số điểm, do đó lyric của battle offline được chú trọng hơn, chất lượng hơn so với battle online do các mc chỉ tập trung vào lyric
Sự khác biệt nhiều nhất có lẽ nằm ở số lượng câu. 1 track của battle online nếu 3 verse thì sẽ có khoảng 48 câu, cùng hook 4~8 câu.
Còn trong battle offline, rapper phải chuẩn bị khoảng 100~120 câu cho 3 round thi đấu, và đương nhiên là không có hook.
4.Biểu diễn
Battle online không có yếu tố biểu diễn.
Battle offline thì yếu tố biểu diễn rất quan trọng. Biểu diễn trong battle offline chủ yếu là cách di chuyển, body language... nhằm gây ấn tượng, thu hút khán giả, tạo không khí, điều khiển đám đông, khiêu khích đối thủ, và quan trọng nhất là "phụ họa" cho lyric của bản thân.
Ngoài ra, 1 số các battle mc kinh nghiệm còn có những bí quyết "biểu diễn" riêng gây áp lực cho đối thủ, hay nói cách khác là "tiểu xảo" trong biểu diễn.
Choi - battler lừng lẫy còn sử dụng "đạo cụ" biểu diễn để tăng tính thuyết phục cho punchline
5.Chiến thuật
Trong battle online, tính chiến thuật trong việc sắp đặt lyric không được thể hiện quá nhiều, chủ yếu vẫn chỉ là sắp xếp câu, bố cục trước sau sao cho liền mạch, set up punchline ... Vì battle online là bạn ra 1 track, và người ta nghe hết track đó, rồi đưa ra nhận xét.
Tuy nhiên battle offline lại đấu 3 round độc lập. Do đó,việc tính toán lyric cho từng round cũng rất quan trọng. Không phải ai cũng viết đc 100 câu hay như nhau, có câu thì là punchline đỉnh, có câu cũng chỉ là câu nền, có câu thì dùng để set up. Do đó phải có sự tính toán, sắp xếp lyric cho từng round 1 cách hợp lý. Chiến thuật phổ biến nhất đó là chia đều punchline cho 3 round, hoặc dồn tinh hoa vào 2 round chủ lực, buông 1 round (nhắm tỉ số 2-1).
Chiến Thuật Là Yếu Tố Cực Kỳ Quan Trọng Trong Những Trận Ngang Kèo
6.Quản lý thời gian.
Trong battle online, yếu tố thời gian thường được đánh giá trong việc bạn làm track trong bao lâu, track chất lượng mà làm nhanh thì sẽ ghi được điểm tốt hơn (giang hồ gọi là tốc chiến). Còn thời gian của track thì thường không giới hạn.
Trong battle offline, mỗi round có quy định thời gian riêng. Về lý thuyết là 90 giây 1 round, nhưng thực tế thời gian 1 round thường tối đa là 120 giây (bù giờ cho thời gian chết của mỗi round - ví dụ đám đông hú khi có punchline thì mc phải ngừng lại - đó là thời gian chết).
Do quỹ thời gian cố định, nên phần biểu diễn quá ngắn hay quá dài đều bị "trừ điểm". Do đó battle mc phải dự tính trước cho thời gian thi đấu từng round của mình.
Ngoài ra ở battle online, nếu bạn rap lỗi, bạn thu lại, không mất gì, nhưng trong battle offline, việc rap lỗi, quên lời ... đều ảnh hưởng trực tiếp đến quỹ thời gian của bạn, nên khi lỡ để mất thời gian, bạn buộc phải lược bỏ bớt lyric để không bị quá giờ.
Quản Lý Thời Gian Là Yếu Tố Đặc Thù Của Battle Offline
7.Tâm lý khi rap
Trong battle online, yếu tố tâm lý khi rap không phải không có nhưng có thể khắc phục. Bạn có thể lựa chọn thời điểm thoải mái nhất về tâm lý để thu âm, có thể thu 1 mình, đứng trước cây mic, hoàn toàn thoải mái và tự tin, rap lỗi thì bấm thu lại.
Tuy nhiên trong battle offline, áp lực sân khấu là 1 gánh nặng cực lớn đối với mỗi mc. Bạn sẽ phải đứng trước đám đông khán giả, tiếng hô hay tiếng chê bai từ đám đông ảnh hưởng cực lớn đến tâm lý của bạn. Nếu tâm lý không tốt, mc dễ bị "choke" và quên lời, ảnh hưởng đến quỹ thời gian và bị trừ điểm rất nhiều.Tiếp theo, trong battle offline, mc phải đối mặt với chính đối thủ của mình, chứ phải phải đứng nhìn cây mic như lúc làm track, do đó ngoài ảnh hưởng từ khán giả, chính đối thủ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của bạn, nhất là với những kẻ "nhiều chiêu trò".
Số đông khán giả theo dõi, hò hét ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của Battler
Tóm lại:
Battle online và offline khác nhau rất nhiều. Battle online có tính "nhạc" cao hơn, còn offline thì thiên về tính "Đối kháng".
OK, như đã nói thì mình sẽ nói lại về punchline vì có vẻ vẫn có nhiều bạn chưa hiểu hoặc hiểu sai. Post sẽ hơi dài 1 chút.
1/ THEO ĐỊNH NGHĨA CỦA GOOGLE, Punchline nói chung là :
"The final phrase or sentence of a joke or story, providing the humour or some other crucial element" - mệnh đề cuối hoặc câu cuối của 1 chuyện cười hoặc chuyện bình thường, mang đến tính gây cười hoặc những ý nghĩa trọng yếu khác.
2/ THEO ĐỊNH NGHĨA CỦA SÁCH HOW TO RAP:
"A punch line is a particularly strong phrase in the lyrics that “punches,” or hits, the listener. It can be something funny, aninteresting metaphor or simile, clever wordplay, or anything that makes an impact" - là một mệnh đề mang tính nhấn mạnh trong lyrics mà có thể "đấm", hay tác động tới người nghe. Nó có thể là cái gì đó HÀI HƯỚC, một phép ẩn dụ hay so sánh THÚ VỊ, 1 phép chơi chữ THÔNG MINH, hoặc bất cứ thứ gì có thể GÂY CHẤN ĐỘNG"
3/ Dựa theo đó, có thể nói punchline trong rap có thể là bất cứ cái gì mà "BẠN NGHĨ LÀ NÓ GÂY CHẤN ĐỘNG". Khi bạn viết 1 câu với mục đích "GÂY CHẤN ĐỘNG", điều đó có nghĩa là bạn đã viết 1 punchline. Tất nhiên, nó có phải là punchline hay hay không thì còn tùy vào người khác thấy nó có HÀI HƯỚC/THÚ VỊ/THÔNG MINH hay CHẤN ĐỘNG hay không. Không ít những câu chuyện cười nhạt và vô duyên, vậy thì cũng sẽ có những punchline dở mà thôi.
4/ 1 punchline có thể truyền tải 1 ý nghĩa quan trọng nào đó. Nhưng không phải cứ truyền tải ý nghĩa quan trọng thì là punchline.
Xét ví dụ: "Tình mẹ bao la như biển Thái Bình"
Rất ý nghĩa, so sánh rất đẹp, nhưng câu này ai cũng biết, ai cũng nghe và ai cũng nói rồi, nó KHÔNG THỂ GÂY CHẤN ĐỘNG nên nó ko phải punchline, và nếu người viết viết nó như 1 punchline, thì nó sẽ là 1 punchline nhạt. Vì thế, các bạn hãy nhớ tính mới mẻ, sáng tạo vì đó mới có thể gây bất ngờ, chấn động được.
5/ Những khái niệm nêu ra chỉ là để chúng ta hiểu được việc chúng ta đang làm là cái gì, những yếu tố nào là quan trọng để phát huy, chứ không phải là để chúng ta làm 1 cách máy móc, không phải để viết lúc nào cũng nghĩ "phải chơi chữ, phải so sánh, phải ẩn dụ, phải kỹ thuật" cũng như "phải tự do, phải cảm xúc, phải phóng khoáng, phải ý nghĩa". Hãy viết những gì bạn muốn theo cách bạn muốn.
6/ Punchline là công cụ chính của battle, đa số punchline đều có tính battle trong đó, nên đừng bạn nào đòi là phải cảm xúc hay ý nghĩa nhé. Nếu mình thấy thằng nào vào cửa hàng vàng mà đòi mua rau muống thì mình sẽ đập đầu nó vào răng Super D đấy.
7/ Hiện nay có rất nhiều rapper nổi tiếng cũng như không nổi tiếng, tự trọng cũng như bú cặc đã và đang chửi group. Mình muốn nói là, group không áp đặt bất cứ cái gì cho rap cả, chỉ là nơi mọi người bàn luận và trau dồi về 1 BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT của Rap mà thôi.
8/ Đây là những kiến thức mình đọc và dịch, hoàn toàn không phải mình tự bịa ra. Nếu các bạn muốn "người Việt phải có cái riêng của người Việt" thì các bạn hãy sáng tạo ra thuật ngữ riêng bằng tiếng Việt chứ đừng dùng 1 từ tiếng nước ngoài với nghĩa khác, bẻ con nó rồi nói đấy là cái riêng của người Việt. Chửi cha không bằng pha tiếng các bạn ạ.
9/ Một lần nữa, đây là những kiến thức do mình đọc hiểu và dịch, có thể có những chỗ không hay nhưng chắc chắn là đúng ý chính. Đây là những kiến thức do những rapper kỳ cựu của Mỹ đúc rút. Nên là địt con mẹ thằng rapper nào tự cho mình bác học mà chửi bố mày đấy, mày giỏi cỡ thế giới thì ra thế giới mà thể hiện, đừng ngồi ở cái giếng rap Việt rồi ỉa ra làm bẩn nước giếng nữa.
Nhân vừa comment linh tinh, mình muốn viết mấy cái để làm rõ mấy khái niệm trong rap Tây và rap ta :)) cái này không nhằm dạy khôn ai cả, chỉ là để mọi người hiểu rõ thực sự bản chất của nó. Rap đến từ Mỹ, nên dù sao cũng nên tôn trọng cái gốc của nó chứ không thể lấy ngụy biện cái "màu cờ sắc áo" mà quên đi cái gốc được :)) nếu các bạn muốn sáng tạo thuật ngữ thì nên dùng tiếng của mình chứ đừng làm sai nghĩa của thứ tiếng người ta
1.REAL TALK
Ở Việt Nam đây là từ để chỉ 1 kiểu flow như nói trên beat. Còn ở Mỹ, nó đéo là cái con cặc gì cả. Nhắc lại, ĐÉO LÀ CÁI CON CẶC GÌ CẢ. Từ đó chỉ đơn giản là "nói thẳng nói thật". nó không phải là 1 kiểu flow. Thực sự là từ này hay gặp trong lyrics rap khi các rapper hay nói đến nó. Thực sự thì các rapper chỉ muốn lưu ý, họ muốn "nói thẳng nói thật". Mình đéo hiểu thằng con cặc nào ở VN bẻ cong nghĩa của cái từ này như vậy. Cái mà các bạn hay gọi là real talk thực tế nó đéo có tên, và được gọi bằng tính từ "conversational" mà thôi.
2.TWIST
Twist ko phải là rap nhanh các bạn ạ. Bằng chứng là các bạn có thể nghe 1 tỷ video rap nhanh trên mạng và bọn Tây nó chỉ nói là "fast flow/fast rap" chứ không nói gì đến "twist" như vậy có thể hiểu, "twist" là cái khái niệm người VN mình bịa ra. Theo bản thân mình võ đoán thì có thể là do 1 ai đó sau khi nghe Twista thì nghĩ twist là rap nhanh. Thực sự theo vốn tiếng Anh hạn hẹp của mình, thì twist trong TA chỉ có nghĩa là xoắn, xoáy, ngoài ra còn có nghĩa đại loại như "Lươn lẹo" nên Twista là rapper tự nhận mình là kẻ lươn lẹo thôi. Ngoài ra, còn có nghĩa nữa là "ngoặt" trong "bước ngoặt", ai chơi LOL sẽ thấy tay cờ bạc có tên là Twisted Fate là như vậy đó. Tóm lại, twist không phải là rap nhanh. Rap nhanh là fast rap/flow, vậy thôi
3.LAIDBACK
Nói thật là có nhiều rapper lão làng nhưng kiến thức của họ như đít ấy vậy nhưng họ vênh như thể đít họ có mùi Chanel 5 vậy. Nếu mình làm tổn thương đến thần tượng của bạn, thì làm ơn chửi thằng nào đẻ ra tiếng Anh nhé. Mình chỉ dịch lại thôi. Hy vọng mọi người có cái nhìn chính xác hơn về môn nghệ thuật này.
Tự nhiên anh y5t share nhiều cái về gvr quá, em cũng muốn viết cảm nghĩ của em về GVR
Em là thằng sinh sau đẻ muộn, em ko biết cái thời 2006 ~ 2009 gvr nó như thế nào, nhưng chỉ biết nó rất mạnh và là diễn đàn về hip hop đông vui nhất giai đoạn đó.
Nhưng sau 2009, khi dsk ở ẩn, khi nah, andree... tách ra rồi hoạt động theo những hướng khác, có thể nói GVR khi đó yếu kinh khủng. Em vô GVR chơi từ 2010, em nhớ khi đó hình như các artist còn hoạt động chỉ có team của Khoa Noize (Falling hill gì đó), anh BL, về sau anh Ling cũng có hoạt động, còn lại thì ngừng hết, kể cả lứa silverC, lil G...
Nhưng GVR lúc đó vẫn là 1 cái forum lớn nhất VN về rap, vì nó có lượng mem lớn và hoạt động mạnh, tâm huyết, có đội smem bựa và cống hiến (smem là đội member thích rap nhưng ko đủ trình độ làm artist, họ tự xưng là supermember - nick màu nâu, yêu rap, chơi rap, ra track và nguyện cống hiến hết mình cho gvr). Em nhớ khi đó hầu hết các thanh niên chơi rap ở việt nam đều có nick gvr, vô chém gió bàn luận chửi nhau suốt ngày, thậm chí Đen vâu còn thi thoảng vô shoutbox gvr chém gió cùng mem.
Nhưng GVR bị 1 áp lực. Cả rap việt ko coi GVR là cái forum, họ coi nó là cái gì đó, kiểu 1 đế chế, 1 biểu tượng của rap việt, và đương nhiên họ không bằng lòng với 1 GVR khi đó - không 1 artist nào hoạt động, chỉ có member chơi với nhau vui vẻ. Cái áp lực từ 1 cộng đồng chỉ biết ăn mày quá khứ đè nặng lên vai của các member "non trẻ" của gvr khi đó. Họ làm cái lồn gì cũng bị soi mói, bị so sánh với "chuẩn mực" của đám đàn anh cũ. Mình vẫn nhớ là khi đó GVR yếu đến nỗi mà lúc bị G Fam diss thì chỉ có Lil Dyte (1 mod/smem của gvr) đứng ra rep, còn track của Ling thì bị cộng đồng coi thường. Nhưng đó là 1 GVR mình nể nhất, khi họ có những member tâm huyết và dũng cảm đến vậy, gánh trên vai 1 cái forum FAME to nhất việt rap nhưng không còn 1 ARTIST nào hoạt động thực sự, bị thế lực thù địch diss liên tọi, vẫn giữ nguyên quan điểm, các member, dù rap kém, dù mới rap, cũng đứng lên reply lại kẻ thù.
Lil Dyte - Smem của GVR đứng ra rep G Family trong thời điểm GVR đang khủng hoảng Artist
Bẵng đi 1 thời gian thì GVR bị sập web, chả nhớ do hết tiền thuê server hay như nào đó, để rồi đến tháng 5/2012 họ comeback 1 cách hoành tráng vãi cả lông lồn, đặc biệt là sự trở lại của Linh Lam và Lee7, lôi kéo 1 dàn artist cũ đình đám 1 thời quay trở lại hoạt động dưới tên GVR, ra 2 con big track khủng vãi cứt, tổ chức giải DLD GVR 2012 thành công tuyệt vời. Cột mốc đó, đánh dấu sự trở lại hoàng kim của GVR, nhưng cũng đồng thời đánh dấu sự suy tàn của 1 đế chế. Sự sụp đổ của GVR có nhiều nguyên nhân, mình xin phép nêu quan điểm của mình:
1.Sự phổ biến của Facebook
Nói gì thì nói GVR nó là 1 cái forum. Và cái forum gvr, cũng như cả triệu forum khác, lụi tàn khi mạng xã hội trở nên phổ biến, nói chung người ta có thể làm nhiều thứ trên FB mà đếch cần cái forum nữa, nên GVR dần dần ít đi lượng view, ít đi sự quan tâm từ cộng động, bản thân member của GVR cũng ít hoạt động ở forum, mọi người đều có thể liên lạc và bàn luận trên facebook, thông qua các group, các page, các trang cá nhân của rapper…
Sự xuất hiện của Facebook cùng nhiều page/group về rap khiến các Forum cũ kỹ như GVR khó trụ vững
2. Linh Lam
Mình nghĩ Linh Lam có nhiều bước đi sai lầm. Việc thứ nhất là việc linh lam lôi kéo 1 mớ các artist cũ về lại GVR (cỡ 10~12 người thì phải), lập box rồi làm big track các kiểu. Nhưng 80% trong số đó ngoài việc tham gia big track thì họ không có bất cứ 1 hoạt động nào liên quan đến rap. Những Kay T, lil shady, DK love.. đều đã quá già cỗi, có cuộc sống riêng và không còn thời gian cũng như đam mê dành cho rap game. Nhưng việc set họ làm artist vô tình tạo áp lực cho thế hệ trẻ, và làm “tốn slot” artist cho GVR- nói gì thì nói. Tóm lại đó chỉ là cái vỏ bọc về fame mà linh lam tạo ra trong đợt comeback đó.
Đa số các rapper mà Linh Lam "mang về" chỉ làm được đúng 1 big track, ngoài ra không còn sản phẩm nào khác
Vấn đề thứ 2 là DLD GVR . 1 trong những contest rap lừng lẫy nhất thời điểm đó. Cá nhân mình nghĩ DLD GVR là contest rap hay nhất Rap Việt, hơn cả Ready For War 2009 của SSR. Tuy nhiên, mình thực sự không hiểu 1 điều đó là, tại sao Linh Lam ko dành ra bất cứ 1 sự ưu ái cho các member tâm huyết của GVR, tại sao không push những tên tuổi trẻ lên, thay vì mừng rỡ khi thấynhững cái tên lừng lẫy ĐẾN TỪ NƠI KHÁC như Gizmo, như highlandboiz, như Vietwizh… Cái tên trẻ tuổi duy nhất của GVR được push lên thành artist là OneT (1 người tài năng nhưng nghỉ rap ngay sau đó), rồi Bwine cũng được push 1 chút cơ mà hình như chỉ dừng lại ở mức NextG. Nói chung ở DLD GVR, những rapper có fame, có quality tốt, thường được chấm lỏng tay cùng sự ưu ái nhất định, qua đó có kết quả tốt và được làm nextG – artist, còn các rapper trẻ khác tuy đúng là còn non và yếu nhưng ko nên vùi họ quá đáng. Mình vẫn nhớ cảm giác mình shock như thế nào khi 16 câu rap của gizmo đc 4 giám khảo chấm 10 điểm cùng những lời nhận xét kiểu “anh mừng vkl vì chú muốn gia nhập gvr” (không có ý gì với anh gizmo đâu, cơ mà thấy thế). Mình cảm thấy các thí sinh trẻ khác hơi bị bất công 1 chút.
Tiếp đến là đội highlandboiz =)) Không hiểu sao các tay to của GVR lại ưu ái đội này đến vậy ở DLD GVR, kết quả là họ có 1 smem, 1 nextG và 1 artist. Mình nghĩ đó là giải pháp chữa cháy cho GVR khi đó vì họ cạn kiệt lính chiến, thiếu battle rapper để chống thù địch =)) Cơ mà nói thật là cái đội highlandboiz này tham gia DLD vì fame thôi, họ vẫn có cái tự tôn highland cao vút và cũng chả “yêu” gvr lắm =)) Nói chung là những kẻ được push vẫn là dân “ngoại bang”, bọn gốc gác member gvr như dyte, dr cray, bwine… vẫn lẹt đẹt =)) 1 battle rapper cực khét như B Ray còn bị đì ở mức NextG và ko có tiếng nói mấy thì bảo sao hắn ko quit =))
Highlandboiz - họ "không nên xuất hiện" ở GVR thời điểm đó
Rồi nữa, khi GVR có 1 lực lượng artist mới, nextG, smem các kiểu, thì “bên trên” không có cách push tên tuổi họ vang xa ra ngoài cộng đồng. Hầu hết GVR vẫn tập trung quảng cáo cho các tên tuổi có fame sẵn, tên tuổi cũ, họ không có nhiều sự kết hợp giữa các tên tuổi cũ – mới để push các tên tuổi mới. Riêng cái này thì FSR và G Fam làm cực tốt. Khi họ có artist mới (fame chưa to), họ cho các artist yếu fame này ft với các thanh niên fame khủng thường xuyên để lôi kéo fan sang ủng hộ cho các thanh niên fam bé, khiến các young artist có vị thế tốt hơn, và khích lệ họ ra nhạc, phát triển bản thân, cống hiến cho tổ chức, cho cộng đồng. Tuy nhiên việc này thì GVR không làm được. Vẫn những cái tên cũ, những cái tên có fame chơi nhạc cùng nhau, nhiều cái tên mới gần như thành “con ghẻ” vậy .
Cuối cùng là uy tín của Linh Lam. Mình thấy Linh Lam thực sự cũng không đủ uy để giúp GVR có 1 cái line up mạnh hơn. Ví dụ như DSK từ chối lời mời comeback gvr của LL, rồi về sau còn cãi nhau và DSK disrespect gvr hoàn toàn, hay việc rhymastic cũng bất đồng với Linh Lam và rage quit… Rồi Bray các kiểu, lần lượt rời đi.
Những cố gắng không ngừng của Linh Lam có lẽ chỉ làm GVR trượt dài
3.Lính chiến
Vấn đề muôn thủa từ sau thế hệ F1. GVR không có lính chiến. Các artist của GVR đa số không phải dạng battle rapper. Thực ra là sau các mùa giải DLD họ có, nhưng như mình nói ở phần 2, đó là “bên trên” có vẻ không trọng dụng các battle rapper trẻ lắm, họ thích các rapper có hướng khác hơn, nên sau cùng GVR vẫn không có “lính chiến”. Đó là điểm yếu chí mạng của GVR, vì nói gì thì nói, battle/diss trong rap là khó tránh và nó cũng là cái để khẳng định sức mạnh của bất cứ tổ chức nào. Lúc này GVR chỉ còn là 1 nhóm những người làm nhạc với nhau, đi theo những hướng khác, chứ không còn là 1 đế chế ngày nào. Và 1 lần nữa, cái tư tưởng ăn mày quá khứ, cái áp lực từ thế hệ F1 lại làm ảnh hưởng đến GVR, rằng 1 GVR không có lính chiến thì đó không phải là 1 GVR cộngđồng nể phục. Rõ ràng “bên trên” của GVR không coi trọng và hứng thú với việc battle/diss, nhưng cộng đồng không hiểu cho họ.
Một GVR thiện chiến như này có lẽ chỉ tồn tại trong hoài niệm của rap fan
Tóm lại, GVR vẫn tồn tại, tuy nhiên đi theo 1 hướng khác. Đó là điều mà cộng đồng nên chấp nhận. Nó không lớn mạnh như xưa, vì nó không phải là 1 cái forum nữa. Mọi người cũng không nên so sánh thế hệ F1 với GVR bây giờ, vì mọi thứ đã hoàn toàn khác, GVR đã thay đổi về hướng đi, chuyện so sánh là lố bịch.
Bài viết hoàn toàn là ý kiến cá nhân, cũng không có ý chê trách hay đả kích bất cứ ai, cũng có thể có nhiều sai sót, đơn giản chỉ là cái nhìn của 1 người từng theo dõi GVR.
Mình biết là khi mình viết bài này, hay chung chung hơn là về vấn đề này sẽ động chạm đến nhiều người, nhiều tổ chức, thậm chí nhiều anh lớn, nhiều bạn trẻ yêu thích freestyle rap. Cơ mà đây là quan điểm cá nhân, và cũng là tâm sự trong lòng từ lâu của mình rồi, hôm nay chia sẻ lên đây cho những ai quan tâm và yêu quý mình đọc =))) (nói thế để tránh bị trẻ trâu bức xúc)
Nhìn chung cái cảnh mọi người quây quần freestyle với nhau nó rất là VUI. Phải công nhận điều đó, nó tạo ra cái không khí, và quan trọng nhất là tạo ra những mối quan hệ mới giữa anh em trong cộng đồng, cũng như tiếp lửa đam mê rap cho anh em. Nó rất... ngẫu hứng. Bạn nào từng đi offline freestyle rap chắc sẽ hiểu.
Tuy nhiên, cái sự ngẫu hứng bắt đầu mất đi giá trị của nó khi các giải đấu "freestyle battle" ra đời. Là 1 người từng chơi freestyle rap khá lâu, và tiếp xúc với nhiều freestyler, tham dự 1 số cuộc thi battle, mình dám khẳng định, không phải tất cả mọi thứ đều ngẫu hứng. Viết đến đây, có lẽ sẽ nhiều người nói rằng mình viết vậy để "đổ lỗi" cho những người win mình là viết trước hay có chuẩn bị, nhưng xin phép, mình chỉ đưa ra sự thật.
1. Thế nào là "viết trước"?
Nói thẳng, ai chơi rap lâu năm, đều biết nếu bạn dùng 1 verse viết trước đàng hoàng, có flow đàng hoàng, đem ra freestyle thì người khác nhận ra ngay. Vậy NẾU những gì bạn chuẩn bị trước không phải 1 verse đàng hoàng, mà chỉ đơn giản chỉ là chuẩn bị 1 số bộ vần? 1 số câu nền, hay đơn giản là có viết trước nhưng "viết ngu ngu" nghe cho giống ngẫu hứng, thì liệu có ai nghi ngờ? Và khi đó có thể coi chuyện ngẫu hứng 100% ra làm chuẩn mực cho freestyle battle ?
2.Trick trong freestyle battle.
Trick - hay tiểu xảo, là thứ các battle mc hay sử dụng nhất trong freestyle battle, theo mình biết (theo mình biết nhé), hiếm có 1 mc nào đạt giải mà không động đến trick lắm, vì nói thật, freestyle vui vẻ thì ai cũng ngẫu hứng, vui vẻ mà, chết ai đâu, nhưng đã là giải đấu, có thứ bậc, là 1 chọi 1, thì ít nhiều người chơi cũng có những toan tính. Mình xin đưa ra 1 số trick sau:
-Chuẩn bị 1 vài punchline.
Việc chuẩn bị nguyên 1 verse sẽ bị phát hiện, nhưng chuẩn bị 1 câu thì cực kỳ khó bị phát hiện, đặc biệt nếu bạn cố tình hơi "vấp" 1 chút. Trong freestyle battle, không có 1 thang điểm cụ thể nào trong việc đánh giá các mc. Vì thế bạn càng khiến đám đông "hú", hay càng có nhiều câu khiến GIÁM KHẢO PHẢI NHỚ, PHẢI ẤN TƯỢNG, thì tỉ lệ win của bạn càng cao, vì việc đánh giá khi ấy bị chi phối toàn toàn bởi cảm xúc người chấm và độ hype của khán giả. Vì vậy dù tổng thể bạn freestyle ko tốt, vấp nhiều, nhưng chỉ cần 1 2 punchline cùng 1 số wordplay gây ấn tượng, bạn hoàn toàn win đối thủ, dễ vcl.
-Sử dụng "thời gian chờ lượt".
Đây có lẽ là trick "fair" nhất. Tức là bạn vẫn ngẫu hứng, tuy nhiên trong lúc đối thủ rap, bạn sẽ tính toán và nghĩ 1 số cặp vần, hoặc 1 2 punchline, hoặc 1 số ý tưởng để phản đòn đối thủ. Trong rhythm on stage, khi bị anh giang dồn ép, mình đã chọn cách là không thèm nghe anh giang rap clg, chỉ chăm chăm suy nghĩ đòn đánh trong lượt tiếp theo của mình. Như vậy, vô tình, sự ngẫu hứng đã bị giết chết. Dù vẫn là "không viết trước", đúng, làm đéo có bút giấy mà viết, nhưng vẫn là chuẩn bị trước (chuẩn bị trong thời gian chờ lượt), như vậy có quá bất công đối với những người "ngẫu hứng 100%?
-Chiến thắng bằng round cuối/hiệp phụ.
Trick này thì có liên quan chút đến 2 trick trước, đó là cũng có 1 sự chuẩn bị nhẹ, tức là bạn đã có 1 số punchline hoặc cặp vần hay, 1 số ý tưởng hay để hạ đối thủ, nhưng 1 mc "kinh nghiệm" sẽ đéo bao giờ tung đòn đánh của mình ở round thứ 1 và round thứ 2. Tất cả các ngón nghề hay nhất của bạn, bạn sẽ đánh vào round thứ 3. Như vậy, dù bạn có thể thua trắng 2 round đầu, nhưng round 3 bạn vượt trội hơn hẳn, thứ nhất do bạn giấu bài cho round 3, thứ 2 đối thủ tung hết lực trong 2 round đầu, đến round 3 sẽ bị "bí", hết đòn đánh, lyric luẩn quẩn. Và vì round 3 là round cuối, nên khi bạn áp đảo ở round này, làm đám đông điên đảo vì 1 loạt đòn hiểm bạn tung ra, giám khảo bất ngờ, bạn sẽ được đánh giá cực cao. Và khi chấm điểm, người ta sẽ vẫn còn hype vì round 3 của bạn, người ta sẽ chỉ nhớ bạn đã đấu 1 round 3 tuyệt như nào, và 2 round trước người ta quên béng => bạn win.
3.Kết luận
Như vậy, theo quan điểm của mình, freestyle rap là cái chỉ nên dùng để sinh hoạt với nhau, chơi vui vẻ với nhau, ngẫu hứng cùng nhau. Đừng bao giờ dùng freestyle rap để phân định hơn thua, hay làm giải đấu. Thực ra làm giải đấu cũng được, nếu với mục đích giao lưu vui vẻ, nhưng đừng đánh giá qua 1 trận đấu, 1 giải đấu, người này hơn người kia, người kia thua là kém, rồi trình độ freestyle của ai hơn ai, cái đó ko đúng. Đừng quan trọng quá việc ai freestyle battle hay hơn ai, vì là ngẫu hứng nên nó rất tương đối. Nhiều bạn đem freestyle rap ra thách đấu nhau, hơn thua nhau, mình thấy buồn cười. Freestyle rap ko phải để hơn thua. Tóm lại, quan điểm của mình, việc tổ chức 1 giải đấu freestyle battle là không hay lắm, vì việc dùng trick sẽ làm mất vẻ đẹp của "ngẫu hứng", cũng như tạo sự bất công cho những người thi đấu với thái độ ngẫu hứng 100%. Đấy là suy nghĩ của mình.
1 người chơi rap không có tố chất? Mình nghĩ là nếu bạn rap khoảng 5 ~ 10 bài mà vẫn offbeat thì tức là bạn không có tố chất trong cái bộ môn này =))
Well, bản thân mình cũng là 1 người không có tố chất, vì mình offbeat tận 3 năm cơ =))
Ngoài ra còn nhiều loại tố chất mà bạn có thể đéo có lắm, ví dụ voice bạn như cứt, delivery như lồn, lyric trash, nhảm shit, ráng viết nhiều skill thì bị các đại ca chửi là gượng ép, no hope...
Tất cả những yếu tố nói trên, mình đều có hết, ý mình là mình fail hết từng đấy yếu tố. Rất may là đến bây giờ, mình cũng cải thiện được phần nào các yếu tố, các rap track của mình đã khá hơn, ổn hơn, nhiều người nghe hơn, thậm chí cũng có người yêu thích và động viên tiếp tục ra nhạc nhiều hơn.
Vì vậy, hôm nay mình muốn tâm sự 1 số điều, để muốn những bạn "KHÔNG CÓ TỐ CHẤT" như mình, có thể làm tốt hơn, rap ổn hơn, soundcloud lắm lượt view hơn =)))
1. Flow
Cái việc né offbeat thì mình nghĩ là ở bản thân mỗi người. Cách né thì mọi người nói quá nhiều rồi: chọn beat đơn giản, copy 1 flow đơn giản của 1 đàn anh đi trước, rap. Nói chung bắt đầu thì nên copy, beat cũng nên chọn mấy beat đơn giản, beat người ta dùng rồi càng tốt, mình có chỗ tham khảo luôn. Flow thì càng đơn giản càng tốt, mới rap tập flow khó, flow dài, flow nhanh thì offbeat tè le thảm họa luôn.
Back To Black Của Karik là Track có flow đơn giản nhưng cực hay, các bạn mới chơi nên tập flow này
Nhưng mà cuộc sống khó lường, có người thực hiện bằng ấy phương pháp, vẫn đéo hết offbeat, cơ mà dont worry, cứ rap nhiều thì sẽ hết offbeat. Mình đã chứng kiến có những người, tưởng như không thể cứu vãn, nhưng cứ kiên trì, ra track liên tục, collab người này người kia, tự nhiên về sau hết offbeat, flow còn hay vkl ra.
2. Voice
Cái voice rất là quan trọng. Nói thật voice hay, rap rõ ràng, mạnh mẽ, flow như lồn mà mix khéo thì nghe vẫn lọt tai, mình chứng kiến rồi. Các bạn mới chơi rap hay bị mắc 1 khuyết điểm (mình cũng từng mắc) là khi thu âm các bạn rap giọng mỏng, THÌ THẦM VÀO MIC. Như thế là sai lầm, voice bạn tai bạn nghe thì tưởng hay nhưng vào mic thì như lồn luôn, cái nữa là khi thì thầm như vậy thì tiếng bạn thở, lấy hơi to hơn cả vocal rap, tù lắm. Cách cải thiện là rap mạnh bạo lên, lấy hơi bằng bụng ( hít sâu rồi lấy tay sờ bụng, thấy bụng căng ra là đc,khi rap thấy bụng cứ căng cứng vầy là lấy hơi đúng), giọng phải to rõ ràng, mạnh mẽ, chứ còn thì thầm là vứt.
Hãy cố gắng rap thật rõ ràng khi thu âm
Nói chung là voice/delivery chỉ có thể bằng cách là rap nhiều, nhiều năm ý, mới lên được, kể cả hưng cao ngày xưa delivery còn như lồn, các bạn cứ phải chăm chỉ lên.
Bản thân mình xưa cũng hay thì thầm vào mic, nghe như lồn ý. Cơ mà duyên phận thế nào lại đến với freestyle rap, khiến cái giọng mình nó to ra. Bởi vì khi freestyle rap thì bạn bắt buộc phải rap to vì làm đéo có microphone, mà tâm lý muốn rap to để giọng mình thu vào máy quay cho chuẩn nữa, thành ra là try hard freestyle vài năm khiến giọng mình to hơn xưa rất nhiều, dù vẫn như lồn, nhưng to thì vẫn hơn thì thầm.
3. Lyric
Lyric đương nhiên là quan trọng. Đáng ra cái này chẳng chia sẻ được gì đâu, vì nó nằm ở mỗi người, cơ mà mình thấy đa số các bạn trong group mắc 1 lỗi như sau, đó là quá chú trọng vào skill lyric, dẫn đến bị chửi là gượng ép, không hiệu quả.
Mình muốn khuyên các bạn là hãy rap những cái nội dung nó cơ bản, bài bản đã, rồi hẵng nghĩ đến skill lyric sau. Bởi vì các bạn mà viết kém, thì dù ý tưởng các bạn tốt, các bạn vẫn không thể show được cái ý tưởng đó ra. Punchline của MC ILL hay vì ông ý học văn tốt, viết tốt, nên khi viết punchline ông ý biết cách viết sao cho câu cú gãy gọn, dễ hiểu, bật được cái punch ra, câu cú thú vị không thừa không thiếu từ nào.
Vậy nên hãy bắt đầu học cách viết câu cú gãy gọn, không lủng củng, từ ngữ không cần phải chơi mấy từ khó, phức tạp, cứ bình dân thôi, cơ mà nội dung rõ ràng, câu văn gãy gọn là ổn.
Ngoài ra đừng ráng chơi vần phức tạp. Thằng nào cảm beat tốt, flow kinh khủng tởm thì nó mới cần vần khủng vì nó control được flow nó rồi, khi viết nó sẽ biết cách xếp vần ở đâu cho ổn, cho hay. Còn mình đang offbeat bỏ mẹ ra, nghĩ ra vần mà đéo biết xếp vào đâu trong câu thì cũng thế. Chơi vần đôi thôi, chỗ nào đéo nghĩ ra được vần đôi hay thì chơi vần đơn cũng được, quan trọng nhất là không được làm thay đổi cái ý đồ về nội dung, chứ ráng chơi vần đôi mà gượng ép thì chả hay tí nào.
Suy cho cùng, lyric vẫn là cái quan trọng. Nhưng nó không quan trọng ở mấy phép chơi chữ phức tạp, mà là nội dung bạn truyền tải. 1 Concept hay sẽ cứu cả bài nhạc của bạn, hãy tập trung nghĩ ra những nội dung thú vị, viết thật cẩn thận, bố cục rõ ràng, câu văn rõ nghĩa, sẽ có nhiều người muốn nghe nhạc của bạn.
Ngoài ra nếu chơi punchline, thì tránh mấy cái trò wordplay, tách chữ rồi thêm dấu bỏ chữ… ra, nhàm đéo tả được. Phép tu từ hiệu quả nhất là SO SÁNH, ok ? Trong battle, so sánh hay, fact chuẩn, thì mc ill giang classx y5t cũng quỳ, đéo cần nói nhiều.
4. Đừng đổ lỗi cho qualtity.
Anh em newbie thì đào đâu ra mic tốt, tiền đâu ra studio, mix thì đéo biết mix, nên quality đương nhiên là tệ.
Tuy nhiên nhiều bạn hay nói: "thực ra em rap hay lắm cơ mà mic cùi quá, mix dở quá nên đéo hay". Không đúng, quality rất ảnh hưởng, nhưng nếu bạn rap tốt, quality thấp người ta vẫn thích nghe.
Thay vì đổ lỗi cho quality, hãy chăm chỉ luyện tập voice, flow, lyric thú vị. Nếu bạn rap kém, quality khủng cũng đéo ai nghe đâu. Nói đến chuyện quality, mình vẫn nhớ đến Mr Cười. Hồi trước mình có nghe trên rappervn 1 track của mr cười, rất hay và cuốn, hỏi ra mới biết cười rec = mic laptop. Phải nói là quality track đó khá tệ, nhưng vẫn cực hay, đơn giản vì Cười đã master được flow và voice của mình.
Ngoài ra thì mình thấy mic lởm sẽ khiến con người ta try hard hơn, mua mic xịn về lười rap đi đấy =))))
Salar M9 (200k) là con mic cùi bắp đã tạo nên tên tuổi của Word, HD (nhóm SICK)
5. Nghe
Nghe rap rất quan trọng. “Muốn biết bạn là 1 rapper thế nào, tôi chỉ cần nghe những rapper bạn yêu thích, tìm hiểu những track mà bạn hay nghe” (Cái câu này mình vừa sóc ra đấy, đừng tin =)) ). Hãy nhớ rằng đừng bao giờ yêu thích 1 rapper, hãy yêu thích nhiều rapper, đừng chỉ thần tượng 1 người mãi, hãy thay đổi thần tượng theo thời gian. Tôn sùng 1 người mãi mãi, chỉ tạo thêm giới hạn cho nhạc rap của bạn.
Ngoài ra thì hãy pm các đàn anh, hay những người thành công trong rap mà bạn quen, pm thần tượng của bạn (nếu có thể) để hỏi xem “anh hay nghe track gì vậy?”, “track nào anh thích, rapper nào anh thích?”. Họ sẽ gửi cho bạn 1 lô lốc các rap track, các rapper họ thích. Nhiệm vụ của bạn là ngồi nghe và phân tích những track đó. Đây là điều rất quan trọng, bởi những kẻ kia đã thành công nhờ vào học hỏi từ những track rap mà họ thích đó, giờ chúng ta cũng học hỏi như họ thôi. Hãy nghe và tìm hiểu xem, vì sao những rapper giỏi kia thích những track như vậy, nó hay và thú vị ở điểm nào.
Năm 2010 hay 2011 gì đó, mình vẫn nhớ S.D mới ra track SD anthem, mình có hỏi Bwave (1 rapper đi trước mình, mình cũng tình cờ quen) rằng “Bwave thích verse nào nhất?”. Bwave bảo bài đó được mỗi verse của DSK. Mình mới tự hỏi “Clgt, verse dsk như lồn mà”. Thế là mình phải giở lại bài đó ra nghe, nhìn nhận lại 1 cách kỹ càng, và nhận ra “ồ, dsk verse này hay vãi lồn”, từ đó mình cũng nhìn ra được cái hay, cái lạ của dsk trong bài đó và các bài khác. Đấy chỉ là 1 ví dụ, mình đã được giác ngộ tư tưởng rất nhiều lần như vậy.
6. Học tiếng anh
Học tiếng anh để nghe rap tiếng anh. Cái này rất quan trọng. Mỹ là nơi sản sinh ra hip hop, vậy nên rap mỹ nắm giữ quá khứ, hiện tại và tương lai của Rap nhân loại. Tất cả các thể loại, các concept khủng, các kỹ năng, các phong cách… đều xuất phát từ rap Mỹ. Vậy nên nếu bạn học tiếng anh tốt, bạn sẽ học hỏi được rất nhiều từ rap Mỹ.
Rap Mỹ rất đa dạng nên bạn có thể học bất cứ thứ gì bạn muốn từ rap Mỹ.
Hip Hop Mỹ rất tuyệt vời, hãy học tiếng anh và để học hỏi từ nó
7. Luyện tập, chém gió
Để có 1 bản thu âm ổn thì phải có thời gian luyện tập. Trước khi thu, hãy dành ra khoảng gần 1 tuần, để luyện flow cho cái verse của bạn. Dù bạn đã thoát offbeat, nhưng nếu flow không luyện kỹ, khi record bạn sẽ mắc lỗi, sẽ bị vấp. 1 rapper trẻ có flow CỰC KỲ VỮNG như Crazillit còn bị vấp flow trong những track không luyện kỹ, thì bạn biết rồi đấy. Khi record, cũng nên record đi record lại nhiều lần, 1 verse rec 50, 100 lần là quá bình thường luôn, miễn đến khi nào ưng thì thôi. Hơi ngắn, giọng yếu, flow khó thì nên tách ra rec 4 câu 1, đừng rec cả verse, và quan trọng nhất là bè phải chuẩn, phải khớp.
Ngoài ra thì nên kết bạn kết bè với nhiều anh em chung đam mê, chung lý tưởng, thi thoảng café chém gió gia tăng kiến thức, tạo quan hệ thi thoảng đến thu nhờ vài track, có gì họ góp ý trực tiếp luôn, nhanh lên level lắm.
Giao lưu học hỏi từ bạn bè trong cộng đồng là cách lên trình nhanh nhất
8. Xác định mục tiêu
Chơi rap thì vui vẻ, thỏa mãn đam mê là chính. Cơ mà mục tiêu của mỗi người là khác nhau. Có người được rap là vui rồi, muốn nhờ rap để kết thêm bè bạn, đơn giản thôi. Có người thì khác, muốn rap để khẳng định bản thân, muốn có chỗ đứng trong cộng đồng. Mục tiêu càng cao thì các bạn càng phải try hard, càng phải có kế hoạch rõ ràng, càng phải có bè phái đủ mạnh để push tên tuổi mình lên.
Suy cho cùng, cái mục tiêu lớn nhất của mỗi rapper, là BETTER THAN YESTERDAY. Hãy cố gắng mạnh hơn bản thân ngày hôm qua, hôm sau tiến bộ hơn hôm trước. Đừng lấy mục tiêu là 1 người nào đó. Vì khi bạn vượt qua họ, hoặc họ tự đi xuống để bạn vượt qua, thì bạn đã hoàn thành mục tiêu và chững lại ở đó luôn.
Cũng đừng lấy fame là mục tiêu cuối cùng. 90% rapper chơi rap vì fame. Nhưng mà nhớ này, fame làm thay đổi mọi thứ. Bạn phấn đấu vì fame, thì khi có fame rồi bạn không muốn phấn đấu nữa đâu. Có fame rồi thì quá trình phát triển chững lại, lười ra nhạc hơn. Cái này thì mình chứng kiến, nhiều người như vậy lắm. Ngoài ra thì sau này cũng có nhiều thú vui khiến bạn không còn mê chơi rap nữa, ví dụ mình nè, thích games, truyện… hơn, rồi học hành các kiểu, vậy nên khi có thời gian, khi đam mê vẫn còn cháy bỏng, hãy chơi rap hết mình.
KẾT: Đó là những gì mình muốn chia sẻ với các bạn mới chơi rap, các bạn không có tố chất tốt trong rap, đang băn khoăn không biết làm thế nào để tiến bộ hơn. Chắc sẽ có nhiều người nói rằng mình rap như lồn tư cách gì đi dạy người khác? Thì mình nói luôn là đây không phải kinh nghiệm của riêng mình mà là của nhiều thế hệ đã đúc kết ra, mình chỉ là người truyền đạt, và bản thân mình cũng từng tiến bộ, cũng chứng kiến vô số các rapper tiến bộ từ con số 0, cũng đi lên từ những tài khoản soundcloud không có lượt view. Dù sao thì trên đây cũng chỉ là chia sẻ cá nhân với newbie, rookie… Những ai rap khá rồi có thể bỏ qua. Cảm ơn các bạn đã đọc.
Hoán dụ là một biện pháp tu từ trong văn học việt nam, khái niệm của nó như sau: Là gọi tên sự vật/hiện tượng/ khái niệm này bằng tên của sự vật/hiện tượng/ khái niệm khác có mối quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn.
II.Các kiểu hoán dụ thường dùng trong Rap Việt
Có 4 kiểu hoán dụ chính.
1.Hoán dụ lấy bộ phận chỉ toàn thể
Cái này nhiều lắm, “nhà có 2 miệng ăn” – ám chỉ 2 người
Ví dụ trong rap việt thì cũng nhiều:
“một đôi tay nhỏ trong tối mày mò mong đổi thay cho những gì xã hội này có" -MC ILL
Một đôi tay nhỏ - ám chỉ 1 người “nhỏ bé”, không có nhiều sức mạnh, không có thế lực… Tức là lấy 1 bộ phận (đôi tay) chỉ toàn thể (con người)
The D Cypher 1 - MC ILL có lyric rất hay
2.Hoán dụ lấy vật chứa đựng gọi vật bị chứa đựng
Ví dụ: “Một con đĩ tên Hồng mà muốn chống chín con Rồng” – Acy
Vì dân miền bắc thì đa số sống ở đồng bằng sông Hồng dân miền nam đa số sống ở đồng bằng sông Cửu Long nên Acy phép hoán dụ gọi tên sông Hồng để ám chỉ dân miền Bắc, gọi tên sông cửu long để ám chỉ dân miền nam
Đối Nam Thưởng - Track có Hook sử dụng phép hoán dụ làm nên thương hiệu của Acy
3.Hoán dụ lấy dấu hiệu của sự vật gọi sự vật
“Cũng đã quá lâu kể từ lần cuối áo trắng em kế ngay bên anh” – dvd =)))
Hoán dụ “áo trắng em” là cô gái đó thời học sinh (đặc điểm học sinh là hay mặc áo trắng đồng phục) =))))))))))))))))
“áo vest dìu soiree nằm lại trên băng ca” – CAM (Trong Veo)
Hoán dụ Áo vest <–> Chú rể, Soiree <–> Cô Dâu
Cam - 1 rapper sử dụng hoán dụ rất hay trong Rap Việt
4.Hoán dụ lấy cái cụ thể gọi cái trìu tượng
Cái này thì mình cũng không rõ lắm, đa phần những ví dụ mình biết của trường hợp này là kiểu số ít số nhiều
Ví dụ: “Bọn mày đông đúc thì tao sẽ chơi 1 chọi với 100” – Nah
100 ở đây là con số cụ thể, nhưng nó ám chỉ là “NHIỀU KẺ ĐỊCH” , 1 chọi 100 ý là “một mình” đấu với “nhiều người”, cách nói như vậy gọi là hoán dụ lấy cái cụ thể chỉ cái trìu tượng.
Bài Viết:Trường Từ Vựng - Nguyên Liệu Bổ Dưỡng Cho Lyric
Tác Giả:Dvd The MC
Trường từ vựng? nghe có vẻ mới nhưng thực sự chúng ta đang sử dụng nó mỗi ngày, nó rất rộng và đơn giản.
Trong nhạc rap, ai cũng dùng trường từ vựng, nhưng có lẽ hầu hết là vô thức viết ra, còn với những kẻ "chủ động" sử dụng trường từ vựng trong rap, lyric của họ thú vị hơn hẳn những người khác.
----------------------------------
Khái niệm:
1.Trường từ vựng:
Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chu
ng về nghĩa.
Ví dụ:
-Trường từ vựng trường học: học sinh, thầy cô, sách, vở, bút, giảng bài, thi cử...
-Trường từ vựng vị giác: cay, đắng, ngọt, chua...
2.Chuyển trường từ vựng:
Ví dụ:
"Ruộng rẫy là chiến trường
Cuốc cày là vũ khí
Nhà nông là chiến sĩ" => chuyển trường từ vựng "nông nghiệp" sang "quân sự"
--------------------------------
Sử dụng trường từ vựng trong lyric rap
Như đã nói, trường từ vựng rất rộng, đơn giản, nhưng trong lyric để đạt được hiệu quả cao thì phải sử dụng 1 cách khéo léo.
Hiệu quả:
1.Bản chất của trường từ vựng là các từ trong đó có nét chung về nghĩa, nên khi dùng trường từ vựng, bạn không cần phải quá lo lắng về việc các câu trong verse không liên quan đến nhau, bởi lẽ các từ trong cùng 1 trường từ vựng vốn nó đã liên quan đến nhau về nghĩa rồi. Như vậy việc dùng trường từ vựng khéo léo khiến các câu liên kết với nhau hơn về mặt ngữ nghĩa.
2.Chuyển trường từ vựng này sang trường từ vựng khéo léo vừa là 1 cách tối giản hóa các phép so sánh, vừa lại là 1 chuỗi các phép so sánh liên tục, tiết kiệm câu chữ, khiến lyric gãy gọn hơn.
3. Chọn trường từ vựng hay khiến lyric trở nên thú vị hơn, sinh động hơn, thậm chí giúp ý nghĩa câu được mở rộng, phong phú hơn.
--------------------------------------
Ta đi vào 1 số ví dụ cụ thể trong rap
I.Chuyển trường từ vựng với mục đích so sánh
VÍ DỤ 1:
"THỢ LÀM 8 TIẾNG 1 NGÀYthợ này LÀM 24/7
Cứ RÈN câu MÀItừ hết ngày, mong nhận được 2 chữ hết xảy"
2 câu trên nằm trong track Thợ Rap của MC ILL. Chủ đề của track là ví von người rapper giống như 1 người "thợ". MC ILL đã khéo léo sử dụng những động từ "Rèn" , "Mài" vốn thuộc trường từ vựng của thợ rèn, thợ nề để thay thế cho động từ "viết" trong trường từ vựng sáng tác, làm nổi bật lên cái phép so sánh rapper ~ thợ Viết câu, viết từ -> rèn câu, mài từ.
Thợ Rap - 1 track có concept rất hay của MC ILL và dùng trường từ vựng khá uyển chuyển
VÍ DỤ 2:
"Nhưng sao CHÉP THƠ RA TAYlàm gì
SD ở đây toàn GIÁM THỊ, QUAY vần CÓPstyle là nhảm nhí"
Với nội dung gốc của bar là đả kích những kẻ ăn cắp style, lyric, vần... của mình, DSK đã khéo léo đổi toàn bộ thành trường từ vựng "thi cử", với những từ ngữ hết sức sinh động và thú vị như CHÉP RA TAY, GIÁM THỊ, QUAY CÓP. Rõ ràng với việc dùng trường từ vựng như vậy, 2 câu đã có sự liên kết cao hơn, có tính hình ảnh hơn, thú vị hơn, ý nghĩa cũng phong phú, rõ ràng hơn.
DSK - Trong SD Anthem nổi bật hơn tất cả nhờ khả năng dùng trường từ vựng khéo léo của mình
II.Lựa chọn trường từ vựng giúp lyric trở nên gắn kết hơn, hình ảnh sinh động hơn
VÍ DỤ:
"Tôi là CON MA THỔI ĐÈN lẩn khuất trong những GÓC TỐI ĐEN MẬT THẤT
ÁM những kẻ cướp cả xu lẻ của những kiếp nghèo hèn chân đất
là PHI ĐẦU YÊU trong túi gậy golf, là QUỶ NHẬP TRÀNG otô biển xanh
HÚT dịch huyết những vị viết nghị quyết trong phòng họp đang lố nhố điểm danh"
Trong 4 câu trên, MC ILL đã chọn trường từ vựng ma quỷ, với những từ như MA THỔI ĐÈN, QUỶ NHẬP TRÀNG , PHI ĐẦU YÊU, cùng những động từ cũng trong trường từ vựng đó như"ÁM", "HÚT", . Việc đưa cả 4 câu về cùng 1 trường từ vựng như vậy khiến mọi thứ trở nên liên kết với nhau 1 cách chặt chẽ, tạo nét chung cho 4 câu, ngoài ra việc kết hợp danh từ - động từ trong cùng 1 trường từ vựng khiến lyric trở nên cực sinh động và giàu hình ảnh, người nghe tha hồ tưởng tượng, vô cùng thú vị.
III.Sử dụng trường từ vựng để câu bớt khô khan, làm phong phú thêm về ngữ nghĩa trong câu
Trong track "Kiss My Ass", DSK dùng những hình ảnh như bú cu, liếm mông... để chửi bọn bợ đít, bọn hater ăn bám, bọn ăn theo, học lóm ...
Khi miêu tả cảnh bú cu, DSK dùng cụm từ"Liếm súng, liếm đạn".Ai cũng biết đây là cách chuyển từ vựng đơn giản, có từ lâu, khi ví con cu là súng, tinh hoàn là đạn.
Tuy nhiên, cái khéo của DSK ở đây là y đã nhận ra súng và đạn cùng trong trường từ vựng"quân sự", nên DSK đã dùng thêm 1 từ ngữ khác cùng trường từ vựng là "Đơn vị" để bổ sung, nhằm làm phong phú, mở rộng thêm nghĩa của câu.
Kiss My Ass - 1 trong những concept underrated nhất của DSK
KẾt quả => : "Liếm SÚNG, liếmĐẠN, hater tranh nhau vào ĐƠN VỊ"
Không cần nói nhiều, có lẽ ta đọc cũng tự suy luận ra ý nghĩa câu đã được mở rộng, phong phú thêm như nào.
------------------------------------
Kết luận: sử dụng trường từ vựng thì đâu cũng có, nhưng dùng 1 cách khéo léo thì phải luyện tập và chọn lọc 1 cách tỉ mỉ, bù lại giúp lyric trở nên thú vị, phong phú hơn, hiệu quả vô cùng.Trên đây chỉ là ý kiến cá nhân, có gì sai sót mong mọi người góp ý, cũng như bàn luận thêm.
